Perşembe, Ocak 29, 2009

Jeremy Bentham


bugun bir azuthsam bugun bir dedikleri okunan insansam bunun en ufak bir noktasinda jeremy bentham'in rolu yoktur..

kendisi 19. yuzyilda ingilterede yasamis favorileri cenesine kadar yasamis hem filozof hem mimar hem de ekonomist bir abimizdir. faydacilik konseptini bulup bize nurtopu gibi bir marjinal fayda terimi armagan etmistir.. hemen anlatayim. simdi mesela siz uzun zamandir sevismiyorum beybi konseptinde dolaniyorsunuz.. ilk sevistiginiz insanla hemen sonra ikinci sevistiginizde alacaginiz haz... lan ne diyorum ben klasik ornek vericem..

simdi mesela cok susadiniz coldesiniz.. bedeviler ile munakasaya girdiginizden size su da vermiyorlar "hani o buyuk allahin vardi gelsin sana su versin hahahah" diye gülüyorlar.. iste nasil olduysa su buldugunuzda ilk bardakda supper keyif alirsiniz.. fakat 10. bardagi icemez 11. de kusarsiniz hatta.. iste her bir bardagin sizin susuzlugunuzu azaltmadaki etkisine marcinal fayda dioruz.. yani aslen bentham demis..

bentham in bir dier zamazingosu ise buldugu sehir planlamasi, hapishane planlamasi yontemidir.. bir daire etrafina cizilmis hucreler ortadaki avluya acilirlar.. ortadaki avlunun ortasinda da bir gozetleme kulesi vardir.. o kulenin sahibi hapishanenin sahibidir.. mahkumlar kuleye bakacak ama icerdekileri goremeyeceklerdir boylelikle tüm gün gozetlendiklerini sanacaklar kimseyi oldurmeyeceklerdir.. modern toplumlarin islahi da bir nevi bu yontemle olur.. o sokaklardaki kameralarin amaci tamamen buna yoneliktir.. vesaire vesaire..

bu arada fotodaki bizzat jeremy bentham.. öldükten sonra mumyalatmiş manyak kendini. koydurmuş üniversitenin öğrenci işlerine.. öğrenci belgesi almaya gidiorsun yanda jeremy bentham. orda o.. demirbaş. sirtina daksille yazmislar demirbaş numarasini..